دسیبل (Decibel یا dB) یک واحد اندازهگیری لگاریتمی است که برای بیان نسبت یک کمیت فیزیکی، معمولاً توان یا شدت، به یک سطح مرجع به کار میرود. در کاربردهای روزمره، دسیبل بیشتر برای اندازهگیری شدت و بلندی صدا شناخته شده است؛ به طوری که افزایش هر 10 دسیبل تقریباً معادل دو برابر شدن بلندی صدای درک شده توسط انسان است. آشنایی با این واحد به ما کمک میکند تا میزان آلودگی صوتی محیط و صدای دستگاههایی مانند موتور برق را بهتر درک و مدیریت کنیم.
این مقاله به شما کمک میکند تا:
- مفهوم دسیبل درک کنید.
- نحوه اندازهگیری صدا را یاد بگیرید.
- تاثیرات صدا را بشناسید.
با مطالعه این مقاله، میتوانید هنگام خرید ژنراتور، انتخابی آگاهانه داشته باشید و مدلی را انتخاب کنید که هم نیازهای برقی شما را برآورده کند و هم صدای کمی تولید کند.
دسیبل چیست؟
وقتی صحبت از صدا میشود، یکی از مفاهیمی که بارها به گوشمان میخورد، دسیبل است. اما واقعاً دسیبل چیست؟
به زبان ساده، دسیبل واحدی است که برای اندازهگیری شدت صدا به کار میرود. این مفهوم در زندگی روزمره ما نقش مهمی دارد، از شنیدن صدای پرندگان در صبح گرفته تا سر و صدای موتور برق یا ژنراتور در محیط کار.
در حقیقت، دسیبل (که گاهی بهصورت مخفف Db نوشته میشود) یک مقیاس لگاریتمی است که به ما کمک میکند تغییرات شدت صدا را به شکلی قابلفهم اندازهگیری کنیم. این واحد نه تنها در مورد صداهای روزمره بلکه در بررسی ابزارهای صنعتی مثل ژنراتورها نیز کاربرد دارد.
صدا در واقع امواجی است که از ارتعاشات در هوا ایجاد میشود و گوش انسان آن را دریافت میکند. اما چرا از واحد اندازهگیری صدا مثل دسیبل استفاده میکنیم؟
زیرا شدت صدا به صورت خطی افزایش نمییابد و درک آن برای ما به صورت لگاریتمی است. به همین دلیل، دانشمندان از دسیبل صدا بهعنوان یک معیار جهانی یاد میکنند تا بتوانند شدت صداها را با دقت بیشتری مقایسه کنند. برای مثال، تفاوت بین صدای یک مکالمه آرام و صدای یک موتور برق در حال کار ممکن است به نظر زیاد بیاید، اما با استفاده از دسیبل میتوانیم این تفاوت را دقیقتر درک کنیم.
واحد اندازهگیری دسیبل چیست؟
حال که فهمیدیم دسیبل چیست، بیایید نگاهی دقیقتر به واحد اندازهگیری دسیبل چیست بیندازیم.
دسیبل یا بهاختصار Db، یک مقیاس نسبی است که بر اساس لگاریتم پایه 10 کار میکند. این بدان معناست که افزایش یا کاهش شدت صدا بهصورت تصاعدی محاسبه میشود، نه خطی.
برای مثال، اگر شدت صدا از 10 دسیبل به 20 دسیبل برسد، این تغییر به معنای افزایش 10 برابری شدت واقعی صدا است. این ویژگی باعث میشود واحد صدا چیست سوالی باشد که پاسخ آن به فیزیک و ریاضیات وابسته است.
واحد اندازهگیری صدا مثل دسیبل بر اساس فشار صوتی تعریف میشود.
فشار صوتی حداقل آستانه شنوایی انسان (یعنی کمترین صدایی که گوش انسان میتواند تشخیص دهد) بهعنوان نقطه صفر دسیبل در نظر گرفته میشود. این مقدار تقریباً برابر با 20 میکرو پاسکال است. از آنجایی که گوش انسان میتواند صداهایی از 0 دسیبل (آستانه شنوایی) تا حدود 120 دسیبل (آستانه درد) را تحمل کند، این مقیاس به ما اجازه میدهد گستره وسیعی از صداها را اندازهگیری کنیم.
محاسبه دسیبل چگونه است؟
اکنون که مفهوم دسیبل چیست و واحد اندازهگیری دسیبل چیست را درک کردیم، بیایید ببینیم محاسبه دسیبل چگونه است. برای محاسبه دسیبل، از فرمول خاصی استفاده میشود که بر اساس فشار صوتی یا توان صوتی کار میکند. فرمول اصلی محاسبه دسیبل صدا به این صورت است:
شدت صدا بر حسب دسیبل برابر است با 10 برابر لگاریتم شدت صدا (به وات بر مترمربع) نسبت به شدت مرجع. اما این تعریف ممکن است برای افراد غیر متخصص کمی پیچیده به نظر برسد.
به زبان سادهتر، وقتی میخواهیم شدت صدا را محاسبه کنیم، یک مقدار مرجع (مثلاً آستانه شنوایی انسان) را در نظر میگیریم و سپس شدت صدای موردنظر را با آن مقایسه میکنیم. نتیجه این مقایسه بر حسب دسیبل بیان میشود. برای مثال، اگر صدای یک موتور برق را اندازهگیری کنیم و ببینیم که شدت آن 1000 برابر شدت مرجع است، با استفاده از فرمول دسیبل، این صدا حدود 30 دسیبل خواهد بود.
فرمول اصلی برای محاسبه دسیبل به شرح زیر است:
فرمول کلی:
- dB = 10 * log10 (P2 / P1)
که در آن:
- dB: مقدار دسیبل
- log10: لگاریتم در پایه 10
- P1: مقدار مرجع
- P2: مقدار اندازهگیری شده
راه اندازهگیری صدا بر حسب دسیبل
در عمل، برای اندازهگیری دسیبل از دستگاههایی به نام دسیبلمتر یا صداسنج استفاده میشود که این محاسبات را بهصورت خودکار انجام میدهند. این ابزارها فشار صوتی را اندازهگیری کرده و آن را به واحد صدا چیست یعنی دسیبل تبدیل میکنند. این روش به ما کمک میکند تا بدون نیاز به محاسبات پیچیده، شدت صداهای مختلف مثل صدای ژنراتور یا صداهای روزمره را مقایسه کنیم.
این دستگاهها با دریافت امواج صوتی و تبدیل آنها به سیگنالهای الکتریکی، شدت صدا را بر حسب دسیبل نشان میدهند.وقتی میخواهیم صدای یک ژنراتور یا موتور برق را اندازهگیری کنیم، دسیبلمتر را در فاصله مشخصی از منبع صدا قرار میدهیم. معمولاً این فاصله یک متر است، مگر اینکه استاندارد خاصی برای دستگاه موردنظر تعریف شده باشد. سپس دستگاه میزان فشار صوتی را ثبت کرده و آن را به واحد اندازهگیری صدا یعنی دسیبل تبدیل میکند. نتیجهای که به دست میآید، به ما میگوید که این صدا در مقایسه با صداهای دیگر چقدر بلند است.
یکی از نکات مهم در راه اندازهگیری صدا بر حسب دسیبل این است که شرایط محیطی مثل فاصله از منبع صدا، وجود موانع یا حتی جهت باد میتواند روی نتیجه تأثیر بگذارد. به همین دلیل، برای دقت بیشتر، معمولاً اندازهگیریها در چند نقطه انجام میشود و میانگین آنها محاسبه میشود. این روش به ما کمک میکند تا درک بهتری از دسیبل صدا چیست در شرایط واقعی داشته باشیم.
در اینجا جدولی از انواع مختلف صداها بر حسب دسیبل به همراه صداهای ژنراتور برق برای مقایسه بهتر ارائه شده است:
جدول سطوح صدا بر حسب دسیبل
| سطح دسیبل (dB) | نوع صدا | توضیحات |
| 0 | آستانه شنوایی | حداقل صدایی که انسان میتواند بشنود |
| 10 | نفس کشیدن آرام | صدای بسیار کم |
| 20 | خش خش برگها | صدای آرام |
| 30 | زمزمه آرام | صدای کم در محیط ساکت |
| 40 | صدای یخچال | صدای پس زمینه آرام |
| 50 | گفتگوی آرام | صدای معمولی در خانه |
| 60 | گفتگوی معمولی | صدای مکالمه روزمره |
| 70 | ترافیک شلوغ | صدای بلند در شهر |
| 80 | صدای ماشین چمنزنی | صدای بلند و آزاردهنده |
| 90 | صدای موتورسیکلت | صدای بسیار بلند |
| 100 | صدای اره برقی | صدای بسیار بلند و خطرناک |
| 110 | کنسرت موسیقی راک | صدای بسیار بلند و آسیبرسان |
| 120 | صدای آژیر آمبولانس | صدای بسیار بلند و دردناک |
| 130 | صدای هواپیمای جت | آستانه درد شنوایی |
| 140 | صدای انفجار | آسیب جدی به شنوایی |
صداهای ژنراتور برق بر حسب دسیبل
| نوع ژنراتور | سطح دسیبل (dB) | توضیحات |
| ژنراتورهای بنزینی قابل حمل کوچک | 65-80 dB | مناسب برای استفاده در فضای باز، صدای متوسط |
| ژنراتورهای بنزینی قابل حمل بزرگ | 75-85 dB | مناسب برای تامین برق اضطراری خانه، صدای بلند |
| ژنراتورهای دیزلی قابل حمل کوچک | 70-85 dB | مناسب برای استفاده در فضای باز، صدای بلند |
| ژنراتورهای دیزلی قابل حمل بزرگ | 80-90 dB | مناسب برای تامین برق اضطراری خانه، صدای بسیار بلند |
| ژنراتورهای دیزلی صنعتی | 85-95 dB | مناسب برای استفاده در کارخانهها و پروژههای ساختمانی، صدای بسیار بلند |
| ژنراتورهای گازی قابل حمل کوچک | 60-75 dB | مناسب برای استفاده در محیطهای مسکونی، صدای کم |
| ژنراتورهای گازی قابل حمل بزرگ | 70-80 dB | مناسب برای تامین برق اضطراری خانه، صدای متوسط |
| ژنراتورهای بیصدا (همه انواع) | 50-60 dB | مناسب برای استفاده در محیطهای مسکونی، صدای بسیار کم |
صداها در زندگی روزمره چند دسیبل هستند (مقایسه دسیبل با صداهای معمول)
حالا که با دسیبل و نحوه اندازهگیری آن آشنا شدیم، بیایید نگاهی به صداها در زندگی روزمره چند دسیبل هستند بیندازیم و آنها را با هم مقایسه کنیم. این بخش به ما کمک میکند تا درک بهتری از واحد صدا چیست و کاربرد آن در زندگی داشته باشیم.
صدای تنفس آرام یک انسان در فاصله نزدیک حدود 10 دسیبل است. این سطح صدا آنقدر پایین است که تقریباً به آستانه شنوایی انسان نزدیک است. اگر کمی بلندتر صحبت کنیم، مثلاً یک مکالمه معمولی در خانه، شدت صدا به حدود 50 تا 60 دسیبل میرسد. این مقدار برای گوش انسان کاملاً مناسب است و هیچ آسیبی به شنوایی وارد نمیکند. حالا اگر سراغ صداهای بلندتر برویم، صدای جاروبرقی یا یک خیابان شلوغ معمولاً بین 70 تا 80 دسیبل است. اینجا نقطهای است که صدا شروع به آزاردهنده شدن میکند، بهخصوص اگر مدت طولانی در معرض آن باشیم.
وقتی به صداهای خیلی بلند میرسیم، مثل صدای یک کنسرت موسیقی یا اره برقی، شدت صدا میتواند به 100 تا 110 دسیبل برسد. در این سطح، اگر مدت زیادی در معرض صدا باشیم، ممکن است به شنواییمان آسیب برسد. حالا تصور کنید صدای یک جت در حال بلند شدن را بشنوید؛ این صدا میتواند به 130 دسیبل یا حتی بیشتر برسد و تقریباً غیرقابلتحمل است.
مقایسه این صداها با هم نشان میدهد که دسیبل چقدر به ما در درک شدت صدا کمک میکند. در بخش بعدی، این مقیاس را به صدای موتور برق و ژنراتور ربط میدهیم تا ببینیم این ابزارها در زندگی روزمره کجا قرار میگیرند.
صدای موتور برق و ژنراتور چند دسیبل است؟
یکی از سؤالات مهم برای کاربران سایت گرین پاور این است که صدای موتور برق و ژنراتور چند دسیبل است؟
این موضوع بهویژه برای کسانی که قصد خرید یا استفاده از این دستگاهها را دارند اهمیت دارد، چون صدا میتواند روی راحتی و حتی سلامتی تأثیر بگذارد. . همچنین توجه به عواملی مثل گارانتی معتبر موتور برق میتواند خیال خریدار را از بابت کیفیت و خدمات پس از فروش راحت کند.
بهطور کلی، شدت صدای موتور برق و ژنراتور به مدل، قدرت و طراحی آن بستگی دارد. یک موتور برق کوچک و قابلحمل که برای مصارف خانگی استفاده میشود، معمولاً بین 50 تا 70 دسیبل صدا تولید میکند. این مقدار تقریباً برابر با صدای یک مکالمه بلند یا جاروبرقی است و برای استفاده کوتاهمدت قابلتحمل است. اما اگر سراغ ژنراتورهای بزرگتر و صنعتی برویم، شدت صدا میتواند به 80 تا 100 دسیبل یا حتی بیشتر برسد. این سطح صدا شبیه به صدای یک اره برقی یا ترافیک سنگین است و اگر بدون محافظ گوش در معرض آن باشید، ممکن است آزاردهنده یا حتی مضر باشد.
جالب است بدانید که برخی از مدلهای جدید ژنراتورها با طراحیهای خاص و عایقبندی مناسب، صدای کمتری تولید میکنند. اینجاست که موضوع [نحوه کاهش صدای موتور برق] و [کاهش صدای ژنراتور] مطرح میشود. با استفاده از محفظههای عایق صدا یا نصب دستگاه در فاصله مناسب، میتوان شدت صدا را بهطور قابلتوجهی کم کرد. برای مثال، یک ژنراتور 90 دسی بل با عایقبندی مناسب ممکن است به 70 دسیبل برسد که تفاوت بزرگی در راحتی کاربران ایجاد میکند.
نتیجهگیری
در این مقاله بهطور کامل بررسی کردیم که دسیبل چیست، واحد اندازهگیری دسیبل چیست و چگونه میتوان آن را محاسبه و اندازهگیری کرد. فهمیدیم که دسیبل یک مقیاس لگاریتمی است که شدت صدا را به شکلی قابلفهم برای ما بیان میکند. از صداهای روزمره مثل تنفس و مکالمه گرفته تا صداهای بلندتر مثل موتور برق و ژنراتور، همه را میتوان با واحد اندازهگیری صدا یعنی دسیبل سنجید.
مقایسه دسیبل صداهای معمول با صدای موتور برق و ژنراتور نشان داد که این دستگاهها بسته به مدل و شرایط بین 50 تا 100 دسیبل صدا تولید میکنند. برای کاهش این صدا و افزایش راحتی، پیشنهاد میکنیم به روشهای [نحوه کاهش صدای موتور برق] و [کاهش صدای ژنراتور] توجه کنید. این کار نهتنها محیط زندگیتان را آرامتر میکند، بلکه به حفظ سلامتی شنوایی شما نیز کمک میکند.
اگر سؤالی درباره دسیبل صدا چیست یا کاربرد آن دارید، خوشحال میشویم در بخش نظرات پاسخگوی شما باشیم!
منابع:
-
Noise and Hearing Loss Prevention.
https://www.cdc.gov/niosh/topics/noise/ -
Centers for Disease Control and Prevention (CDC).
What Noises Cause Hearing Loss?
https://www.cdc.gov/nceh/hearing_loss/what_noises_cause_hearing_loss.html -
OSHA Technical Manual (OTM).
Section III: Chapter 5 – Noise.
https://www.osha.gov/otm/section-3-health-hazards/chapter-5 -
University of Rochester Medical Center.
Decibel (Loudness) Comparison Chart.
https://www.urmc.rochester.edu/encyclopedia/content.aspx?ContentTypeID=90&ContentID=P00171 -
NoiseHelp.com.
Decibel (Loudness) Comparison Chart.
https://www.noisehelp.com/noise-level-chart.html -
Honda Power Equipment.
How Loud is a Generator?
https://powerequipment.honda.com/generators/how-loud-is-a-generator -
Briggs & Stratton.
Understanding Generator Noise Levels.
https://www.briggsandstratton.com/na/en_us/support/faqs/buying-guides/understanding-generator-noise-levels.html
